Оқиғалар лентасы
Сауалнама
- 1. Оң. Олар жақсы ұйықтай бастады.(129)
- 2. Теріс. Мен бірдей жұмыс көлемін нашар басқарамын. Қыста мен күнді әрең көрдім.(1111)
- 3. Мен айырмашылықты мүлдем байқамадым.(46)
Инсульт жасаруда: Астанада өткен конференцияда жасөспірімдердің алғашқы жағдайлары туралы айтылды

Астанада Қазақстан, АҚШ, Италия, Украина, Литва және Черногориядан мамандар жинаған "Инсульт мектебі-2025" ғылыми – практикалық конференциясы өтті. Негізгі мақсат-қан тамырлары апаттарының өсуін, мүгедектік пен өлімді азайту жолдарын, сондай-ақ алдын алу және оңалту жүйесін дамытуды талқылау. Инсульт туралы толығырақ-материалда BAQ.KZ.
Ресми деректерге сүйенсек, 2024 жылы 49 мыңға жуық қазақстандық инсульт алған. Олардың 11% — дан астамы ауруханада қайтыс болды, тағы 6% - шығарылғаннан кейін бір ай ішінде. Өлім-жітімнің төмендеуіне қарамастан, жағдайлардың жалпы саны өсуде.
"Бізде жыл сайын 45 мыңнан астам инсульт тіркеледі. Өкінішке орай, олардың үштен бірі өліммен аяқталады. Инсульт онкология мен жарақаттармен қатар ең қауіпті жұқпалы емес аурулардың үштігіне кіреді. Бұл отбасы мен денсаулық сақтау жүйесіне үлкен жүктеме", - деп атап өтті Ұлттық шұғыл медицинаны үйлестіру орталығының басқарма төрағасы Ержан Әділбеков.
Жас пациенттер туралы статистика тұрақты болып қалса да, дәрігерлер 40 жасқа дейінгі адамдарда инсульт үлесінің өсуін тіркейді. Мамандар мұны өмір салтымен байланыстырады: энергияны пайдалану, темекі шегу, физикалық белсенділіктің болмауы.
"Барлық пациенттердің 4-5% - ы 20 жасқа дейінгі жастар. Бұл негізінен дәрігерлерге жиі бармайтын және созылмалы ауруларды елемейтін ер адамдар. Энергетикалық сусындардың таралуы ерекше алаңдаушылық тудырады. Біз қазірдің өзінде жасөспірімдерде инсульт жағдайларын көріп отырмыз", - деп түсіндірді Республикалық инсульт жөніндегі үйлестіру орталығының басшысы Сабина Медуханова.
Сәтті емдеудің негізгі факторы уақыт болып қала береді: инсульт кезінде санау бірнеше минутқа созылады. Араласудың ең жоғары тиімділігі-алғашқы 4,5 сағат.
"Бізде бәрі бар: жабдықтар, хаттамалар, дәрігерлер. Бірақ адамдар инсульттің алғашқы белгілерін білмейді-беттің қисаюы, қолдың немесе аяқтың әлсіздігі, сөйлеудің бұзылуы. Көбісі қымбат сағатты жоғалтып, "күтуге" үміттенеді. Содан кейін біз қалпына келтіру үшін емес, мүгедектікті азайту үшін күресіп жатырмыз", — деді Әділбеков.
Инсульттің ең көп таралуы елдің солтүстік аймақтарында байқалады. Бұл халықтың жас құрамына да, тамақтануына да байланысты.
"Бұл аймақтарда 55 жастан асқан адамдар көп. Сонымен қатар, климат пен аспаздық әдеттер майлы және тұзды тағамдарды тұтынуға ықпал етеді. Мұның бәрі қан тамырларының денсаулығына әсер етеді. Нәтижесінде біз инсульттің ауыр түрлерін жиі тіркейміз", - деді Медуханова.
Жарақтандырудың жоғары деңгейіне қарамастан, қазақстандықтар шетелге — Өзбекстанға, Қырғызстанға және басқа елдерге емделуді жалғастыруда.
"Бізде механикалық тромбоэкстракциясы бар үшінші деңгейлі инсульт орталықтары бар. Біз халықаралық хаттамалар бойынша жұмыс істейміз, ал біздің дәрігерлер тіпті көрші елдердегі әріптестерін оқытады. Бірақ біздің пациенттер ақшаны қалдырып, сол жерде емделуге кетеді. Бізде бұл тегін әрі технологиялық", - деп атап өтті Әділбеков.
Айта кетейік, Қазақстан диагностика жүйесіне АИ енгізе бастады, бірақ тек пилоттық режимде. Дәрігерлер атап көрсетеді: бұл ұзақ бақылауды қажет етеді.
"Біз нейроди-диагностикада AI бағдарламаларын сынап жатырмыз, бірақ олар әлі барлық аймақтарды қамтымайды. Олардың дәлдігі клиникалық хаттамаларға енгізілмес бұрын зерттеулермен дәлелденуі керек. Біз тәуекелге бара алмаймыз — бұл науқастың өмірі", - деді Медуханова.
Конференцияның негізгі бағыты-алдын алу. Инсультті емдеуден гөрі алдын алу оңайырақ.
"Адам өмір салтын өзгертпейінше, қалғанының бәрі оның салдарымен күреседі. Сіз қысымды, қант деңгейін үнемі қадағалап, салауатты өмір салтын ұстануыңыз керек. Ең бастысы-дабыл сигналдары пайда болған кезде дәрігерге баруды кейінге қалдырмау", - деп түйіндеді Әділбеков.
Дәрігерлер сенімді: Қазақстанда инсультпен тиімді күресу үшін бәрі бар. Бірақ халықтың саналы көзқарасы болмаса, тіпті ең заманауи медицина да дәрменсіз болады.
- Кеше, 10:02 Қазақстандағы коммуналдық тарифтер инфляцияның өсуіне байланысты қайта қаралады
- Кеше, 11:44 Жылу трассаларының орнына Газ: неліктен Теміртауда орталықтандырылған жылытуы бар жеке сектор газдандырылады
- Кеше, 14:21 Балқаш маңындағы ЖКО-да жеті адам қаза тапты
- Кеше, 16:05 Қарағандыда Назарбаев даңғылында жаңа асфальт төселуде: алдағы жылдарға сенімділік мәлімделді